Een van de wereldfiguren die me als student erg inspireerde, was Kofi Annan, toenmalig VN Secretaris-Generaal. Ik verzamelde heel wat inspirerende quotes van hem, één daarvan is “We are not asking corporations to do something different from their normal business. We are asking them to do their normal business differently”. Zo vroeg hij bedrijven om duurzaam ondernemen – business mét een positieve impact op mens en milieu – in het hart van hun businessmodel te plaatsen. Aankoop heeft daarin een strategische functie en aankoopcriteria rond duurzaamheid kunnen vaak een grote impact hebben op de hele supply chain.
Aankoopverantwoordelijken worden vandaag vooral nog gehonoreerd voor de laagste prijs die ze bedingen voor de producten die ze aankopen. De duurzaamheidsprestaties doorheen het productieproces worden vaak niet in rekening gebracht. Daarin verandering brengen is een grote hefboom voor het verduurzamen van de keten. Door duurzaam in te kopen en aan te besteden, kan een inkoper een grote rol spelen in de doelstellingen rond duurzaam ondernemen die vele bedrijven vandaag ambiëren.
100% duurzaam
Steeds meer bedrijven willen verantwoordelijkheid opnemen voor de gevolgen van hun eigen handelen in de keten. Het verkleint bedrijfsrisico’s zoals reputatieschade of aansprakelijkheidsclaims, en de verwachtingen van stakeholders en klanten nemen toe. Niet in het minst bij openbare aanbestedingen, waarin steeds meer duurzaamheidscriteria worden opgenomen. De Vlaamse overheid wil vanaf 2020 100 % duurzaam aankopen.
Maar hoe begin je aan het verduurzamen van je aankoopproces? Een belangrijke eerste stap is het gevoel van urgentie erkennen en de wil om duurzaamheid te integreren in je identiteit, werkcultuur en langetermijnvisie. Je moet durven om de ‘price only’ mindset uit te dagen. Als daar een draagvlak voor is bij het management, werknemers, klanten en leveranciers, kan je aan de slag. Vervolgens is het belangrijk om stil te staan bij je supply chain, hoe goed heb je zicht op het verhaal achter de producten die je aankoopt? Van waar komen ze, in welke arbeidsomstandigheden worden ze geproduceerd, en met welke milieu- of klimaatimpact? Dat is vaak geen makkelijke oefening, want supply chains zijn vaak complex, en daar transparantie in brengen vraagt om dialoog met je leveranciers.
Ga in dialoog
Zodra je zicht hebt op de risicofactoren in je keten, kan je gaan nadenken over de duurzaamheidscriteria die je wil opnemen in je aankoopbeleid. Vraag je je leveranciers om garanties voor te leggen op vlak van milieuvriendelijke productie? Het uitsluiten van kinderarbeid? Het bannen van gevaarlijke chemicaliën? Waardig werk doorheen de keten? Het opvragen van labels, certificaten of auditresultaten kan een belangrijk hulpmiddel zijn, maar ga vooral ook in dialoog met je leveranciers. Hoe meer hun klanten vragen stellen rond maatschappelijke verantwoorde bedrijfsvoering, hoe meer ze getriggerd worden te communiceren over hun duurzaamheidsinspanningen, en het ook verwachten van hún toeleveraars. Je kan je leveranciers ook vragen om een gedragscode te ondertekenen, maar laat zo’n gedragscode geen maat voor niets zijn en bevraag je leverancier regelmatig naar de concrete invulling ervan.
Durf
Cruciaal in het verduurzamen van je aankooporganisatie is om een duurzaamheidscheck te verankeren in je aankoopprocedure. Ga bijvoorbeeld enkel met een nieuwe leverancier in zee als hij niet alleen goed scoort op vlak van prijs en kwaliteit maar ook op vlak van duurzaam ondernemen. Maak van je duurzaamheidscriteria een breekpunt in de businessrelatie. Integreer duurzaamheid in je vendor rating systeem en beloon leveranciers die goed scoren op vlak van werkomstandigheden of milieu-impact met extra bestellingen. Maak bewust duurzame keuzes in de aankoop van grondstoffen, materialen en diensten. Durf innoveren en doorgaan na tegenvallers of sceptische opmerkingen. De aankoper in de duurzame, innovatieve wereld van morgen gebruikt als slagzin: “Buy the change you want to see in the world”.
Saartje